مدرسه تئاتر ژاک لکوک

ژاک لکوک تا هنگام مرگ، زندگی خود را وقف آموزش بازیگری با تأکیدی خاص روی ژست های بدنی کرد. لکوک با مشاهده ی دقیق مردم در فرهنگ‌های مختلف، تفاوت میان ژست‌های کنش‌گر(که تمام بدن درگیر می‌شود) و ژست‌های نمایش‌گر(که شما از طریق آن‌ها صحبت را قطع می‌کنید تا نکته ای را یادآور شوید یا مطلبی را دنبال کنید) را نشان داد. اصل کارساز و مؤثر لکوک این بود که حرکت از سکون به وجود می‌آید همان گونه که کلام از سکوت.

لکوک در سال ۱۹۲۱ در پاریس به دنیا آمد. در طول نخستین سال های بلوغ او فرانسه تحت اشغال آلمان بود. او که ژیمناستی مشتاق بود، در سال ۱۹۴۱ به دانشکده ی تربیت بدنی رفت. شش سال بعد در مؤسسه‌ای که از طریق اجرای بدنی آموزش می‌داد، اقدام به تدریس بیان بدنی کرد. او که به نظر می‌رسید همانند مایزنر معلمی ذاتی است، چند سالی را در ایتالیا گذراند و در مدت حضورش با اشتیاق تمام هنر و سنت‌های کمدیا دل آرته را فراگرفت و از تراژدی یونانی و کار همسرایان به هیجان آمد. این تأثیرات به طور قابل ملاحظه‌ای سیستم آموزشی او را شکل داد و در سال ۱۹۵۶ او مکانی را دایر کرد که امروزه به L’Ecole Jacques Lecoq(مدرسه‌ی ژاک لکوک) مشهور است، یعنی همین محیطی که در ویدیو مشاهده می‌کنید.

از لکوک دو کتاب از او به چاپ رسیده است: اولی تحت عنوان تئاترِ ژست(le Theatre du Geste) که در ایران ترجمه نشده است؛ در این کتاب او هم ایده‌های نظری زیادی درباره ی طرز راه رفتن، مایم(mime)، تأثیر متقابل بدن و لباس و هم تکنیک‌های عملی را در اختیار می‌گذارد. کتاب دوم به فرانسه Le corps poetique نام دارد که در ایران تحت دو عنوان ترجمه شده است: «تن شاعر، کیاسان ناظران، نشر قطره» و « آموزش و آفرینش تئاتری (بدن شاعرانه)، محمدرضا خاکی، نشر سمت».

درباره‌ی آنچه در ویدیوی بالا دیدیم باید خاطر نشان کرد که شاید در نگاه اول تمرینات و راهبردهای به‌نمایش درآمده ساده به‌نظر آید، اما آنچه در این میان اهمیت دارن نظام تئاتری حاکم بر این تمرین‌هاست که کلیت بامعنا خلق می‌کند، حرکاتی که با کنارهم قرارگرفتن و نیز همجواری با ذهنیتی مشخص که پشت آن است، بدل به کنشی دراماتیک می‌شود. پس باید گفت قبل از انجام هر نوع کار عملی و یا تقلید اعمالی از این دست، باید به ریشه و علت آن‌ها مراجعه کرد و با فلسفه‌ی آن آشنا شد